22 чэрвеня ў Беларусі адзначаецца сумная дата — Дзень усенароднай памяці ахвяр Вялікай Айчыннай вайны.

22 чэрвеня ў Беларусі адзначаецца сумная дата — Дзень усенароднай памяці ахвяр Вялікай Айчыннай вайны.

Гэты дзень-заўсёды самы доўгі светлавы дзень у годзе. Але ў 1941 годзе 22 чэрвеня стане фатальным днём для мільёнаў жыхароў вялікай краіны, якія даведаюцца, што такое вайна. І не спеў птушак абудзіць людзей, а гул варожых самалётаў. І будуць плакаць маці, праводзячы сыноў, і больш ніколі не ўбачаць бацькоў сотні дзетак, і стануць удовамі маладыя жонкі.

Вялікая Айчынная вайна стане сінонімам болю, жаху, адчаю. І нават праз дзясяткі гадоў будзе жыць памяць у сэрцах людзей, чые дзяды і прадзеды аддавалі жыццё за Вялікую Перамогу. Сыходзілі на фронт маладымі хлопцамі, з падпаленымі вачамі ішлі ў бой і знаходзілі сваю смерць за сотні кіламетраў ад Радзімы. А колькі іх у брацкіх магілах на чужой зямлі?

На тэрыторыю Беларусі наступала самая магутная групоўка нямецкіх войскаў-група армій "Цэнтр" у складзе 4-й і 9-й палявых армій, 2 - й і 3-й танкавых груп, усяго 50 дывізій. Іх падтрымлівалі 1600 баявых самалётаў. З першага дня вайны Беларусь стала арэнай самых буйных бітваў. Першымі ўдар ворага прынялі пагранічнікі і перадавыя падраздзяленні войскаў прыкрыцця. Варожая авіяцыя бамбіла чыгуначныя вузлы, аэрадромы, а таксама Брэст, Гродна, Ваўкавыск, Баранавічы і іншыя беларускія гарады. Гераічна змагаліся пагранічнікі 17-га Брэсцкага, 86-га Аўгустоўскага, 87-га Ломжинского, 88-га Шапятоўскі памежных атрадаў і савецкія лётчыкі. Ні адна з памежных застаў не здалася ворагу і не пакінула свой участак без загаду.

Месяц змагаўся гарнізон Брэсцкай крэпасці. Устойліва супраціўляліся савецкія воіны на подступах да Менска. Аднак у выніку цяжкіх баёў 28 чэрвеня нямецкія войскі занялі сталіцу Беларусі. Колькасць загінулых, зніклых без вестак і якія трапілі ў палон у першыя тыдні вайны склала 341 тыс. чалавек. Больш за 3 тыдні трымалі абарону абаронцы Магілёва, у ліку якіх актыўны супраціў ворагу аказвала 10-тысячнае народнае апалчэнне. Улетку 1941 г. у Беларусі вяліся не толькі абарончыя, але і наступальныя баі. Некаторыя населеныя пункты былі вызваленыя ад акупантаў падчас Лепельскага і Рагачоўска-Жлобінскага контрудараў (Рагачоў і Жлобін былі другі раз акупаваныя толькі праз месяц). 14 ліпеня пад Оршай упершыню ужытыя савецкія рэактыўныя ўстаноўкі «Кацюша».

Упартае супраціўленне, аказанае ворагу ў Беларусі ў пачатку вайны, дазволіла сарваць нямецкія планы імклівага наступу на Маскву. Нягледзячы на праяўленыя мужнасць і гераізм, спыніць войскі захопнікаў не ўдалося, і ўся тэрыторыя Беларусі да пачатку верасня 1941 года была акупаваная немцамі.

Насельніцтва Беларусі панесла страшны ўрон. Нямецка-фашысцкія захопнікі знішчылі больш за 1,5 млн чалавек мірных жыхароў, у тым ліку 80 тыс.дзяцей. У выніку жорсткага акупацыйнага рэжыму Беларусь страціла 800 тыс. чалавек, якія памерлі ад голаду і эпідэмій. У канцлагерах на тэрыторыі Беларусі гітлераўцы знішчылі больш за 800 тыс. ваеннапалонных. Сотні тысяч нашых землякоў-воінаў Чырвонай арміі загінулі на франтах Вялікай Айчыннай вайны. 44790 партызан і падпольшчыкаў аддалі сваё жыццё для вызвалення Радзімы. Такім чынам, Беларусь за гады вайны страціла кожнага трэцяга свайго жыхара.

Аднак народ верыў у Перамогу. І яна прыйшла ў ходзе бліскучых аперацый Чырвонай Арміі пад Масквой, Сталінградам, Курскам, аперацыі «Баграціён», вызваленне краін Цэнтральнай і Усходняй Еўропы ад фашызму. У шэрагах Чырвонай Арміі змагалася больш за мільён выхадцаў з Беларусі. Значны ўклад у перамогу над фашызмам ўнеслі беларускія партызаны. 80% з 374 тыс. чалавек, якія змагаліся з акупантамі на тэрыторыі Беларусі, былі мясцовымі жыхарамі.

Напярэдадні гадавіны пачатку Вялікай Айчыннай вайны штогод стартуе прысвечаная Дню памяці і смутку традыцыйная маладзёжна-патрыятычная акцыя "Цягнік Памяці". Цягнікі з Масквы і Санкт-Пецярбурга адпраўляюцца ў Мінск і Брэст. Галоўная мэта акцыі — непасрэднае зносіны ў дарозе прадстаўнікоў розных пакаленняў, якое дае магчымасць моладзі пачуць апавяданні удзельнікаў вайны.

Па традыцыі ў Брэсцкай крэпасці на плошчы Цырыманіялаў мемарыяльнага комплексу 22 чэрвеня ў чатыры гадзіны раніцы пачынаецца мітынг-рэквіем "Паклонімся вялікім тым гадам«, у якім прымаюць удзел пасажыры»цягніка памяці". Штогод у воды ракі Буг маладыя людзі спускаюць вянкі са свечкамі, якія запалілі ад Вечнага агню мемарыяла.

З 1996 года ў цэнтры Масквы ля Вечнага агню ў Аляксандраўскім садзе штогод праводзіцца адкрытая патрыятычная акцыя " Вахта памяці. Вечны агонь», у ходзе якой кожны ўдзельнік запальвае Свечку памяці, каб аддаць даніну памяці мужнага подзвігу савецкага народа ў гады Вялікай Айчыннай вайны.

Вялікая Айчынная вайна-гэта небывалая ў гісторыі па сваіх маштабах і жорсткасці бітва савецкага народа супраць нямецка-фашысцкіх захопнікаў. Мы памятаем слаўных абаронцаў Радзімы, якія адстаялі родную зямлю, ганарымся мужнасцю, гераізмам, устойлівасцю расійскіх салдат, афіцэраў, самаадданасцю працаўнікоў тылу — жанчын, старых, дзяцей. Мы нізка схіляем галовы перад усімі загінулымі.